³upawa

Sp³yw £upaw± jest godn± polecenia przygod± dla wzglêdnie ju¿ zaawansowanych kajakarzy, pragn±cych sprawdziæ swoje umiejêtno¶ci na wymagaj±cym i pe³nym ró¿norodnych trudno¶ci szlaku. Przebycie go wymaga ominiêcia setek kamieni w korycie rzeki, pokonania dziesi±tek zapór ze zwalonych drzew, kilkunastu przenosek na zaporach elektrowni wodnych i jazach, walki z wiatrem i wysok± fal± na jeziorach, a wszystko to przy szybkim nurcie i sta³ym ryzyku wywrotek. Wysi³ek tych którzy zdecyduj± siê podj±æ te wyzwania nagrodz± malownicze krajobrazy Pomorza i niezapomniana koñcówka trasy, wyp³yniêcie na otwarte morze i l±dowanie na ba³tyckiej pla¿y.

Pod wzglêdem technicznym £upawa jest uwa¿ana za jedn± z trudniejszych w¶ród popularnych tras kajakowych w Polsce, wyj±wszy oczywi¶cie rzeki górskie. Du¿a jest tak¿e uci±¿liwo¶æ sp³ywu - oprócz wielu przeszkód naturalnych zwiêkszaj± j± liczne budowle hydrotechniczne (zapory elektrowni wodnych, jazy), które mo¿na pokonaæ tylko przenosz±c kajak brzegiem, nieraz na odleg³o¶æ kilkudziesiêciu metrów.

Spiêtrzenia przed elektrowniami i stawy hodowlane zasilane wod± z rzeki sprawiaj±, ¿e stan wody w £upawie nie musi bezpo¶rednio odzwierciedlaæ aktualnej ilo¶ci opadów atmosferycznych. Generalnie jednak rzeka niesie zawsze wystarczaj±co du¿o wody aby móc ni± sp³ywaæ. Przy wy¿szym stanie wody sp³yw mo¿e byæ wrêcz niebezpieczny!

Pocz±tkowy odcinek szlaku jest ³atwy, prowadzi przez d³ugie na 8km rynnowe jezioro Jasieñ, otoczone li¶ciastymi lasami. £upawa wyp³ywa z niego jako w±ska, stopniowo poszerzaj±ca siê struga, przebijaj±ca siê kilkoma malowniczymi prze³omami przez pasma niewysokich wzgórz. Przy zbli¿aniu siê do miejscowo¶ci Kozin mo¿na zaobserwowaæ, spotykany pó¼niej jeszcze wielokrotnie, efekt spowolnienia biegu rzeki na skutek sztucznego spiêtrzenia przed elektrowni± wodn±.

Poni¿ej Kozina rozpoczyna siê odcinek sp³ywu o najwiêkszych trudno¶ciach - spadek wody siêga tu 3 promili. Rzeka jest szeroka na oko³o 20m, niezbyt g³êboka ale bardzo szybka. W wielu miejscach tworz± siê bystrza. Dno usiane jest licznymi g³azami, w ró¿nym stopniu widocznymi. Czêsto pojawiaj± siê ca³e pola g³azów, tworz±ce rodzaj skalnych progów przegradzaj±cych nurt rzeki na d³ugo¶ci kilkunastu metrów. W takich miejscach woda jest silnie wzburzona i tworz± siê zawirowania zdolne nawet obróciæ kajak. Oprócz podwodnych kamieni bardzo uci±¿liwe s± liczne zatory ze zwalonych drzew. Sp³yw na tym odcinku jest bardzo mêcz±cy i wymaga du¿ej koncentracji uwagi. Przed miejscowo¶ci± £upawa rzeka zwalnia i rozlewa siê szeroko przed nastêpn± elektrowni± wodn±. Poni¿ej nurt pog³êbia siê i podwodne g³azy nie s± ju¿ tak gro¼ne. G³ównymi przeszkodami staj± siê zatory ze zwalonych drzew, trudne do pokonania ze wzg³edu na wiêksz± g³êboko¶æ rzeki i bardzo szybki pr±d.

W okolicy Poganic £upawa wp³ywa na p³aski i w wiêkszo¶ci niezalesiony obszar Wysoczyzny Damnickiej. Rzeka jest szeroka, zakrêty ³agodne, zatory z drzew staj± siê mniej uci±¿liwe. Miejsce przeszkód naturalnych zajmuj± sztuczne - kolejne przenoski przez zapory elektrowni wodnych w Poganicach, £ebieniu, Drze¿ewie. Za Drze¿ewem £upawa przebija siê kilkukilometrowym prze³omem przez pas wzgórz morenowych zwanych Górami Chocimirowskimi. W nurcie ponownie pojawiaj± siê g³azy, choæ ju¿ nie tak gro¼ne jak poprzednio. W pobli¿u nie ma ¿adnych miejscowo¶ci, £upawa ujêta w naturalne wysokie brzegi przep³ywa pomiêdzy poro¶niêtymi lasem wzgórzami. Za jazem w Zgojewie na odcinku 3km £upawa zosta³a zmieniona w obwa³owany kana³, zbudowany dla uregulowania rzeki przed elektrowni± w ¯elkowie. Poni¿ej ¯elkowa, a¿ do kolejnego spiêtrzenia przed elektrowni± w Smo³dzinie rzeka meandruje lekko pomiêdzy wysokimi i stromymi wzgórzami, nad którymi dominuje zalesiona góra Rowokó³.

S³upia - sp³ywy kajakowe - mapka
£upawa sp³ywy kajakowe